In 2019 is gestart met de implementatie van een blended muziektherapeutische interventie in de thuissituatie van mensen met frontotemporale dementie. De blended interventie is samengesteld op basis van samenwerking met eerstelijns muziektherapeuten werkzaam in de dementiezorg (Focusgroep gehouden op 11 november 2019 & twee schriftelijke feedbackrondes), wetenschappelijke literatuur en eerdere ervaringen van het wetenschappelijk onderzoek De Juiste Snaar met Muziek. De interventie bestaat uit individuele muziektherapie gecombineerd met een op maat digitaal ondersteuningsprogramma dat via een tablet wordt aangeboden en op elk moment gebruikt kan...
Onderzoeken
-
Muziektherapie bij dementie thuis – Alzheimer Nederland
| prof. dr. Susan van Hooren, dr. Anna-Eva Prick, dr. Yolande Pijnenburg, dr. Betty Tijms, dr. Sietske Sikkes, dr. Artur Jaschke, dr. Annemieke Vink en Pieter Hasenaar
-
Evidence gap map: forensische vaktherapie
| dr. Suzanne Haeyen, prof. dr. Susan van Hooren, dr. Annemarie Madani-Abbing, dr. Janet Moeijes, drs. Tina Bellemans, dr. Jooske Busschbach, drs. Ton Teunisse, Rik Koot MDth
‘Evidence gap map’ bestaat uit twee projecten die gericht zijn op de forensische vaktherapie. Het eerste project richt zich op de jeugd en het tweede op de volwassenen binnen de forensische psychiatrie. Het doel van beide projecten is om na te gaan wat al bekend is over de effecten van vaktherapie binnen de forensische jeugd/volwassenzorg en welke behoeften er in de praktijk zijn om nieuw onderzoek op te zetten. Literatuurstudies zullen worden verricht en er zullen focusgroepen of interviews plaatsvinden met vaktherapeuten, verwijzers, onderzoekers en...
-
Met TOS de vloer op: Dramatherapie en psychodrama bij psychosociale problemen en beperkte communicatieve redzaamheid
| Marij Berghs, MDTh, dr. Anna-Eva Prick, prof. dr. Susan van Hooren, prof. dr. Constance Vissers
Naar schatting heeft 7% van de kinderen en jongeren een taalontwikkellingsstoornis (TOS) en grote moeite met het gebruiken, verwerken en begrijpen van taal. Daarnaast ondervinden ze vaker problemen op andere cognitieve domeinen zoals executieve functies en Theory of Mind. Dit kan een impact hebben op het sociaal functioneren, met psychische klachten zoals depressie of (sociale) angst als gevolg. In de praktijk blijkt dat samenspel in dramatherapie en psychodrama kan helpen bij verminderen van deze klachten, het stimuleren van de cognitieve domeinen en het bevorderen van de communicatieve redzaamheid. Dit...
-
De juiste snaar met muziek
| ir. Vera Nyssen, prof. dr. Susan van Hooren, dr. Lieke Brauers, dr. Anna-Eva Prick, Sytse Zuidema, Peter van Domburg, Jolijn van der Ploeg, drs. Manon Pennings, Peter Verboon, Annemieke Vink, Jos Schols
De juiste snaar met Muziek voor mensen met dementie (ZonMw projectnummer 733050703) Betrokken onderzoekers: Anna-Eva Prick (KenVaK Zuyd Hogeschool), Sytse Zuidema (UMCG Groningen), Peter van Domburg (Zuyderland MC), Peter Verboon (Open Universiteit), Annemieke Vink (ArtEZ), Jos Schols (Universiteit Maastricht), Susan van Hooren (Open Universiteit) Tenminste tweederde van de mensen met dementie ontwikkelen een vorm van probleemgedrag in de loop van de ziekte. Probleemgedrag betreft verschijnselen als geagiteerd gedrag, psychotisch gedrag en apathisch gedrag. Deze verschijnselen hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van leven voor mensen...
-
Creative minds
| ir. Vera Nyssen, dr. Anna-Eva Prick, prof. dr. Susan van Hooren, dr. Marc Koppert, dr. Ronnie Minnaard, drs. Kenneth Oti
Het aantonen van de effectiviteit van vaktherapeutische interventies en het vergroten van de evidence wordt sterk gevraagd in de huidige tijd. Bij dit onderzoek naar de effectiviteit van deze interventies worden veelal vragenlijsten ingezet of staan de ervaringen van de cliënten centraal. Vanwege het ervaringsgerichte en handelingsgerichte karakter van de interventies is het de vraag of we niet ook meer onbewuste processen moeten onderzoeken door metingen aan het lijf te verrichten om een beeld te krijgen van de effecten van deze interventies. Binnen het project 'Creative Minds' wordt een...
-
Innovatie vaktherapie in de GGZ – RAAK publiek
Het project (2011-2013) is ontstaan vanuit een concrete vraag van de vaktherapeuten binnen het Vincent van Gogh-GGZ om ondersteuning te krijgen bij het ontwikkelen van nieuwe interventies voor zorglijnen. Het doel van het project is om efficiënte en effectieve vaktherapeutische interventies voor mensen met psychiatrische stoornissen te ontwikkelen (best practices), die in de nieuwe praktijk van zorglijnen worden toegepast. Deze interventies werden ontwikkeld middels het opzetten van communities of practice binnen de organisatie, waarna de interventies werden geëvalueerd middels een procesevaluatie en een effectevaluatie. De interventies en het proces...
-
Vaktherapie in het Jongerenwerk – RAAK publiek
In het kader van dit project (2011-2013) hebben vaktherapeuten en jongerenwerkers gezamenlijk innovatieve interventies ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. Het doel van deze interventies richt zich op de empowerment van kwetsbare jongeren in de wijk. Kwetsbare jongeren zijn jongeren die te maken hebben met een stapeling aan problemen die hun ontwikkeling negatief kunnen beïnvloeden en kunnen leiden tot psychosociale problemen, probleemgedrag, overlast en delinquentie. Het RAAK-programma startte met een inventarisatie van literatuur, expertkennis en van lopende projecten om vaktherapie dichter bij de leefwereld van de jongeren te brengen. Vervolgens werd voor een aanpak gekozen waarbij...
-
MOOV-on: verduurzamen van onderzoeksonderwijs Vaktherapie
| , drs. Marc Willemsen, Liesbeth Bosgraaf, MATh, Dr. Annemarie Abbing, Esther Vis MEd, Drs. Olivier Glas
Bij de vijf bacheloropleidingen Vaktherapie is er een sterke behoefte om in gezamenlijkheid een verdere kwaliteitsslag te maken betreffende onderzoeksonderwijs binnen de bacheloropleidingen Vaktherapie. Doel van dit project is om in deze behoefte te voorzien door een gezamenlijke visie te ontwikkelen betreffende het onderzoeksonderwijs, onderwijsmaterialen te delen en deze samen verder te ontwikkelen en verduurzamen. Dit resulteert uiteindelijk in het delen van leermateriaal voor en door docenten binnen online vakcommunity onderzoeksonderwijs, de kwaliteit hiervan te borgen en ontbrekend leermateriaal te ontwikkelen. Op termijn kunnen ook studenten aansluiten...
-
Safe & Sound
| drs. Manon Verdonschot, Sander van Goor, dr. Evelyn Heynen, prof. dr. Susan van Hooren
Scholen en zorgverlenende instanties krijgen steeds meer te maken met vluchtelingenkinderen en jongeren, ofwel jonge statushouders, en diens verleden. Statushouders hebben in hun land van herkomst, tijdens de vlucht en in de periode van asielaanvraag veel meegemaakt. Daardoor ervaren zij vaak stress en onzekerheid. Leerkrachten op scholen geven aan dat de ervaren stress en onzekerheid bij deze kinderen merkbaar is in het gedrag op school en in de klas, waardoor onder andere sociale contacten, een positieve integratie in de klas en het goed kunnen participeren in het onderwijs moeizaam...
-
(Be)Leef in de wijk – RAAK Publiek
| drs. Manon Verdonschot, dr. Lieke Brauers, dr. Anna-Eva Prick, Marcella Winkelmolen-Hodiamont MSc, Barbara Krantz MA, BC-MT
(BE)LEEF IN DE WIJK – RAAK PUBLIEK Hoe kunnen vaktherapeuten meer structureel samenwerken met andere zorgprofessionals? Dit was de belangrijkste vraag in het (Be)Leef in de wijk. Vaktherapie is een behandelvorm voor mensen met een psychische aandoening of psychosociale problematiek. Voorbeelden hiervan zijn angstklachten, gedragsproblemen, trauma of verliesverwerking. De term ‘vaktherapie’ is de overkoepelende naam voor beeldende therapie, danstherapie, dramatherapie, muziektherapie, psychomotorische therapie, psychomotorische kindertherapie en speltherapie. Vaktherapeuten in de wijk hebben behoefte om hun expertise en aanbod meer, laagdrempeliger en efficiënter inzetten in de eerstelijnszorg. Door de inzet van vaktherapie afgestemd...
-
Stay tuned – ZonMw
Stay tuned richt zich op de werkrelatie tussen vaktherapeut en jongeren in het gedwongen kader. Vaktherapeuten geven aan dat het opbouwen van een werkrelatie - ook wel werkalliantie genaamd - tussen de jongere en de therapeut een belangrijk onderdeel is van hun therapie. In de werkalliantie tussen jongeren en vaktherapeut spelen algemene factoren als empathie, vertrouwen en veiligheid een belangrijke rol. Een werkrelatie is volgens de therapeuten nodig om de doelen te behalen. Investeert de therapeut niet in de werkalliantie met de jongeren dan wordt een therapeutisch proces en succesvolle...
-
Music interventions for Stress Reduction
Dit promotieonderzoek richt zich op het in kaart brengen van de effecten en toepassing van muziekinterventies voor stressvermindering. In het bijzonder richten we ons daarbij op mensen met een verhoogde kwetsbaarheid voor het ervaren van stress, zoals mensen met lichte verstandelijke beperkingen (LVB). Ten eerste zijn de overall effecten van muziekinterventies op stressverlaging onderzocht door twee meta-analyse studies op te zetten, daarbij hebben we ook gekeken naar welke studie- en/of interventie variabelen mogelijk invloed hebben op de effecten. Zie onderstaande linkjes naar de gepubliceerde artikelen. Omdat het naast het in kaart...
-
Beeldende therapie bij Posttraumatische Stress Stoornis
|
Dit promotieonderzoek bestaat uit vooronderzoek naar beeldende therapie bij Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS): systematic review (Schouten et al., 2015), kwalitatieve analyse van interviews met deskundigen (Schouten et al., in voorbereiding). Gebaseerd op literatuur en vooronderzoek werd een Protocol Beeldende Therapie bij PTSS ontwikkeld en beschreven. De haalbaarheid van dit protocol werd in de praktijk getest in een pilotstudie (Schouten et al., 2016). Het vervolgonderzoek bestaat uit een RCT naar de effectiviteit van Beeldende Therapie bij PTSS. Doel van het onderzoek is het vergroten van inzicht in de werkzaamheid en de...
-
Beeldende kracht: observatie in beeldende therapie
|
Beeldend therapeutische observatie en diagnostiek heeft als belangrijkste doel om zicht te krijgen op de geestelijke gezondheid van de cliënt. Zodoende kan er worden besloten óf en waarom beeldende therapie geïndiceerd is en welke doelen er geformuleerd kunnen worden. Dit ondersteunt de beeldend therapeut in het toepassen van díe beeldend therapeutische interventies die bijdragen aan het verbeteren van de geestelijke gezondheid van de cliënt. Dit onderzoek is gericht op hoe geestelijke gezondheid tot uitdrukking komt in de beeldende vormgeving. Het onderzoek, onder begeleiding van promotor prof. dr. Giel Hutschemaekers, Radboud...
-
Beeldende therapie bij kinderen met autisme spectrum stoornis
| dr. Celine Schweizer
Pokémon in klei Als kinderen met autisme iets in hun hoofd hebben, zijn ze er meestal moeilijk vanaf te brengen. Hun beeldend werk is vaak gerelateerd aan iets wat ze kennen zoals figuren uit tekenfilms of computergames. Pokémon bijvoorbeeld. Kinderen met autisme worden vaak aangemeld bij beeldende therapie omdat ze moeite hebben met communicatie, vaak een slecht zelfbeeld hebben en gedragsproblemen (Schweizer et al,2014). Er is echter nog weinig bekend over de werking en de effectiviteit van de behandeling. Dit promotieonderzoek bestaat uit vier fasen:
-
Beeldende Therapie bij Persoonlijkheidsstoornissen….. werkt het?
| dr. Suzanne Haeyen
Dit onderzoek gericht op beeldende therapie, bij patiënten met persoonlijkheidsstoornissen cluster B en C, bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft het ontwikkelen van een goed, bruikbaar specifiek beeldend therapeutisch feedbackinstrument voor deze doelgroep. Door middel van het gesystematiseerd gebruik maken van patiëntfeedback wordt de beeldende therapeutische behandeling gemonitord en zo nodig bijgesteld. Het beeldend therapeutisch feedbackinstrument, de BTV-PS b/c, testen we op betrouwbaarheid, validiteit en bruikbaarheid en we formuleren aanwijzingen voor gebruik. Op basis van deze vragenlijst worden resultaten van beeldende therapie vervolgens in kaart gebracht. Het tweede deel...
-
Orthopedagogische Muziekbeoefening bij kinderen
Binnen dit onderzoek wordt het effect van Orthopedagogische Muziekbeoefening (OMB) op het functioneren van kinderen in de leeftijd van 6 tot 9 jaar nader bekeken. Binnen OMB probeert men middels muzikale activiteiten een kind te stimuleren verder te groeien in zijn of haar muzikale maar ook cognitieve, emotionele en motorische mogelijkheden. Specifiek wordt binnen dit onderzoek ingegaan op de effecten op het executief functioneren, omdat executieve functies van invloed zijn op leervoorwaarden en didactische prestaties. Middels een quasi experimentele opzet worden op een viertal momenten in het schooljaar 2014-2015 gegevens...
-
Improvisatorische muziektherapie voor depressie – promotie
| dr. Sonja Aalbers, MMTh
Depressie is een veel voorkomende stemmingsstoornis en karakteriseert zich door symptomen van een sombere stemming, verminderde belangstelling en plezier. Muziektherapie maakt gebruik van muzikale ervaringen, de therapeutische relatie en reflectie om emoties los te maken en depressieve symptomen te verminderen. Deze elementen vormen de basis voor de inzet van muziektherapie bij de behandeling van mensen met depressieve symptomen. Er is enig bewijs dat muziektherapie voor depressie effectief is, blijkend uit aantal reviews. Alle constateerden een noodzaak voor meer goed opgezette en uitgevoerde trials met goed gedefinieerde muziektherapeutische interventies om...
- Vaktherapeutische interventies binnen de oncologie
-
Gaming in Therapy – RAAK publiek
|
In Nederland kampen circa 175.000 kinderen en jongeren met een psychische aandoening die hen in min of meerdere mate beperkt in hun dagelijks functioneren (GGZ Nederland, 2015). Ondanks beschikbare effectieve behandelingen lukt het bij een aanzienlijk deel van de jongeren niet om hen succesvol te behandelen. Het RAAK project "Games 4 Therapy" is een samenwerkingsproject tussen praktijkinstellingen en kenniscentra en beoogt het ontwikkelen van een serious game die de effectiviteit van de behandeling voor jongeren met externaliserende problematiek vergroot. http://www.games4therapy.info Dit project wordt mogelijk gemaakt door een Raak-Publiek subsidie van...
-
Timing in muziektherapie bij kinderen met autisme
In haar proefschrift 'Geteilte Zeit' gemeinsame Zeit. Entwicklung eines Messinstruments zum Timing in der Musiktherapie mit autistischen Kindern beschrijft Kathinka Poismans het meetinstrument InTiME, wat staat voor Instrument for Timing in Music Therapy Evaluation. Het instrument meet de timing in de muzikale interactie tussen muziektherapeut en het autistische kind. Mensen met autisme vertonen een afwijkende timing binnen de sociale interactie. Samen meeklappen op een ritme tijdens een concert kan bijvoorbeeld een probleem zijn. Negatieve consequenties voor interactie Het goed kunnen timen van actie en reactie is een vaardigheid die al van...
-
Route m’n Mattie – ZonMw
|
Psychiatrische behandeling van kinderen en jeugdigen bestaat voornamelijk uit klassieke therapieën op de locatie van de GGZ-instelling. Uit interviews met jongeren blijkt echter dat internet en sociale media het middel is waarlangs zij bereikt willen worden. Tevens blijkt het gebruik van interactieve media, spelelementen en serious games jongeren beter te motiveren om hun gedrag te veranderen. GGZ-instellingen hebben de app 'M'n Mattie' ontwikkeld om jongeren en hun ouders meer regie te geven over hun behandelproces. Binnen dit project worden bouwstenen ontwikkeld om deze app te implementeren in de zorg. Dit project...
-
Muziektherapie bij mensen met dementie – promotie
|
Muziektherapie zorgt voor ontspanning en rust bij mensen met dementie
Luisteren naar muziek of zelf muziek maken vermindert gedragsproblemen en onrust bij mensen met dementie. "Muziek zorgt dat ouderen met dementie zich kunnen ontspannen", vertelt UMCG-onderzoeker Annemieke Vink. "Spreken doe je met specifieke gebieden in de hersenen en die vaardigheden gaan bij dementie vaak achteruit. Luisteren naar muziek activeert veel meer delen van de hersenen. Daardoor spreekt muziek mensen heel direct aan en kunnen zij zich toch uiten." Volgens Vink is de zorg aan mensen met dementie...
-
Vaktherapie in de Justitiele Jeugdinstellingen – RAAK publiek
| , Julie Kil, Dr. Henk Smeijsters
Dit project (2009-2011) werd uitgevoerd om effectieve best practices op het gebied van vaktherapie binnen de jusititiële jeugdinrichtingen en de gesloten jeugdzorg te ontwikkelen. Dit project heeft van de HBO-raad de prijs gekregen voor het beste praktijkgerichte onderzoek van 2011. Resultaten van dit project zijn beschreven in een kaderdocument voor alle vaktherapieën en vijftal e-boeken, zie 'publicaties' op deze site. Dit project wordt mogelijk gemaakt door een RAAK-Publiek subsidie van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Publicaties: Smeijsters, H. (Red.), Welten, J., Kil, J., Kurstjens, H., Willemars, G., & Dijkema, P. (2012a). Beeldende...
-
(Cost-)Effectiveness of Drama therapeutic Self-esteem Intervention (DSI) as an add-on therapy for social anxiety disorders
| drs Manon Verdonschot
Social anxiety disorder Social anxiety disorder (SAD) is the most common anxiety disorder with an estimated lifetime prevalence of 9,3% (Graaf, 2012). It is characterized by an intense fear and avoidance of social situations. The burden associated with this disorder is substantial (Ruscio, 2008). Persons with SAD report more problems with activities in daily life, more difficulties in forming relationships, lower health, and reduced wellbeing compared to the general population (netwerk kwaliteitsontwikkeling GGZ, in prep.; Dryman, e.a., 2016). Rates of unemployment and number of missed hours of work are higher...
-
Meetinstrumenten voor vaktherapeuten
Steeds vaker zijn er vragen over meetinstrumenten die vaktherapeuten kunnen inzetten. Binnen dit project is een inventarisatie gemaakt van meetinstrumenten die door vaktherapeuten gebruikt kunnen worden. Meetinstrumenten zijn betrokken die door vaktherapeuten voor verschillende doeleinden kunnen worden ingezet. Zo kan een meetinstrument bijvoorbeeld gebruikt worden voor het meten van de effecten van een behandeling, voor het stellen van een (vaktherapeutische) diagnose, voor het evalueren van een behandeling of interventie of voor het inzichtelijk maken van de bijdragen van de vaktherapeutische behandeling in het therapieproces van de cliënt. Er zijn verschillende...