Improvisatorische muziektherapie voor depressie – promotie

Depressie is een veel voorkomende stemmingsstoornis en karakteriseert zich door symptomen van een sombere stemming, verminderde belangstelling en plezier. Muziektherapie maakt gebruik van muzikale ervaringen, de therapeutische relatie en reflectie om emoties los te maken en depressieve symptomen te verminderen. Deze elementen vormen de basis voor de inzet van muziektherapie bij de behandeling van mensen met depressieve symptomen. Er is enig bewijs dat muziektherapie voor depressie effectief is, blijkend uit aantal reviews. Alle constateerden een noodzaak voor meer goed opgezette en uitgevoerde trials met goed gedefinieerde muziektherapeutische interventies om de effectiviteit van muziektherapie voor depressie te verhelderen en te consolideren.

Dit promotieonderzoek wil hier een bijdrage aan leveren en legt de focus op het aantonen van effectiviteit van muziektherapie en depressie en de ontwikkeling en evaluatie van een goed gedefinieerde improvisatorische muziektherapie voor jongvolwassenen met depressieve symptomen ter vermindering van de depressieve symptomen. Met behulp van de methode Intervention mapping is Emotieregulerende improvisatorische muziektherapie (EIMT) ontwikkeld. EIMT richt zich op het verbeteren van emotieregulatie om depressieve symptomen te verminderen. In de toepassing staan de muziektherapeutische synchronisatie techniek en verbale reflectie centraal. Het betreft een kortdurende aanpak van tien wekelijkse sessies van één uur uitgevoerd door een muziektherapeut. De eerste resultaten zien er veelbelovend uit.

Het promotieonderzoek kent een aantal projecten:

1. Een update van een bestaande Cochrane review (Maratos et al., 2008) om bij te dragen aan de huidige stand van kennis over de effectiviteit van muziektherapie voor depressie (Aalbers, Fusar-Poli et al., 2017).
2. Een gestapelde systemische n=1 studie over muziektherapie bij volwassenen met depressie uitgevoerd in een vrijgevestigde muziektherapiepraktijk (Aalbers, Spreen et al., 2017).
3. Een intervention mapping studie om een muziektherapeutische interventie te ontwerpen, bedoeld voor jongvolwassenen met depressieve symptomen en gericht op het verbeteren van emotieregulatie (Aalbers et al., 2019).
4. Een procesevaluatie bedoeld om deelname, behandelintegriteit, toepassing van muzikale componenten voor synchronisatie en ervaringen van studenten, verwijzers en muziektherapeuten met de interventie en verwijzing in kaart te brengen (Aalbers et al., under revision).
5. Een multiple case studie gericht op het in kaart brengen van de effecten van emotieregulerende improvisatorische muziektherapie (EIMT) voor jongvolwassen studenten met depressieve klachten. In dit onderzoek werden de experience sampling methode, gevalideerde vragenlijsten en interviews toegepast om depressieve symptomen, positief en negatief affect en emotieregulatie te monitoren (Aalbers et al., 2020).

Het promotieonderzoek is ingebed in een samenwerking tussen het lectoraat Small N-designs van NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden, het landelijk lectoraat KenVaK, ArtEZ Hogeschool en de Open Universiteit.

De promotor is prof dr. Susan van Hooren (Open Universiteit). De copromotoren zijn dr. Marinus Spreen (NHL Stenden Hogeschool) en dr. Annemiek Vink (ArtEZ Hogeschool).

Vragen? Neem dan contact op met Sonja Aalbers, sonja.aalbers@nhlstenden.com.

Referenties

Aalbers, S., Fusar-Poli, L., Freeman, R. E., Spreen, M., Ket, J. C., Vink, A. C., Maratos, A., Crawford, M., Chen X-J., & Gold, C. (2017). Music therapy for depression. Cochrane Database of Systematic Reviews. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004517.pub3

Aalbers, S., Spreen, M., Bosveld-van Haandel, L., & Bogaerts, S. (2017). Evaluation of client progress in music therapy: An illustration of an N-of-1 design in individual short-term improvisational music therapy with clients with depression. Nordic Journal of Music Therapy, 26(3), 256–271. https://doi.org/10.1080/08098131.2016. 1205649

Aalbers, S., Spreen, M., Pattiselanno, K., Verboon, P., Vink, A., & van Hooren, S. (2020). Efficacy of Emotion-regulating Improvisational Music Therapy to decrease depressive symptoms in young adult students: A multiple-case study design. The Arts in Psychotherapy, 71, Article 101720. https://doi.org/10.1016/j.aip.2020.101720

Aalbers, S., Vink, A., de Witte, M., Pattiselanno, K., Spreen, M., & van Hooren, S. (under revision). Feasibility of Emotion-regulating Improvisational Music Therapy for young adult students with depressive symptoms: A process evaluation.

Aalbers, S., Vink, A., Freeman, R. E., Pattiselanno, K., Spreen, M., & van Hooren, S. (2019). Development of an improvisational music therapy intervention for young adults with depressive symptoms: An intervention mapping study. The Arts in Psychotherapy, 65, Article 101584. https://doi.org/10.1016/j.aip.2019.101584