In het kader van dit project (2011-2013) hebben vaktherapeuten en jongerenwerkers gezamenlijk innovatieve interventies ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. Het doel van deze interventies richt zich op de empowerment van kwetsbare jongeren in de wijk. Kwetsbare jongeren zijn jongeren die te maken hebben met een stapeling aan problemen die hun ontwikkeling negatief kunnen beïnvloeden en kunnen leiden tot psychosociale problemen, probleemgedrag, overlast en delinquentie.
Het RAAK-programma startte met een inventarisatie van literatuur, expertkennis en van lopende projecten om vaktherapie dichter bij de leefwereld van de jongeren te brengen. Vervolgens werd voor een aanpak gekozen waarbij alle betrokken partijen, inclusief de jongeren, intensief participeerden. Er werden zes interdisciplinaire communities of practice (CoP) ingericht rond zes groepen kwetsbare jongeren in Zuid-Limburg. De kern van elke CoP bestond uit een vaktherapeut (dans-beweging, drama, muziek en beeldend), een jongerenwerker en een groep van kwetsbare jongeren (7-15 personen per groep). Daarnaast werd een buitenkring betrokken van relevante professionals evenals buurtbewoners. Elke CoP ontwikkelde een eigen, laagdrempelige interventie samen met de jongeren rond een vaktherapeutische discipline.
De ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van de interventies werd onderzocht middels een participerend actieonderzoek in dialoog met de centrale partners van de community. De evaluatie van de ontwikkelde interventies werd uitgevoerd middels mixed methods. Resultaten zijn beschreven in een generiek onderzoeksverslag, Vaktherapie in het Jongerenwerk RAAK(T)(2013). Er is een flyer beschikbaar en hieronder is weblecture te volgen.
De ervaringen van alle deelprojecten werden verwerkt tot een checklist Do’s en Don’ts Vaktherapie in het Jongerenwerk, een leidraad voor het succesvol uitvoeren van dergelijke interventies in de toekomst door andere vaktherapeuten en jongerenwerkers met vergelijkbare doelgroepen en situaties.
Hieronder zijn de beschrijvingen te vinden van de interventies evenals enkele impressies van de uitvoering van diverse interventies.
Beeldende therapie
De projectleider (tevens beeldend therapeute) en een tweede beeldend therapeute vormden een CoP met een kinderwerker (Traject) en met kinderen van een basisschool in een aandachtsbuurt in Maastricht. De leerkrachten van de school hadden een ondersteunende rol. De creatieve beeldende activiteiten van de kinderen kregen gestalte rond het maken van ‘kunst’ om de buurt vrolijker en leefbaarder te maken.
Bekijk hier de interventie Het Bazuinatelier en het onderzoeksverslag.
Bekijk hier enkele impressies van de uitvoering:
Dans-bewegingstherapie
Twee projectleiders dans-bewegingstherapie (tevens dans-bewegingstherapeuten) en een alumnus dans- bewegingstherapie vormden twee CoP’s. De eerste rond jongeren van Icarus en Keerpunt van Stichting Jeugdzorg Sint Joseph (SJSJ), die op het punt stonden terug te keren naar de eigen leefomgeving. Bij dit project was ook een gedragswetenschapper van SJSJ betrokken. De tweede CoP werd gevormd rond een groep van jongeren van het jongerencentrum de Mix, van Impuls Kerkrade. Bij dit project was ook een jongerenwerker betrokken. De dans-bewegingstherapeutische activiteiten kregen bij beide projecten gestalte rond het maken van dansclips.
Bekijk hier de interventie SJSJ, Cadier en Keer (pdf).
Bekijk hier de interventie De Mix, Kerkrade (pdf).
Bekijk hier een posterpresentatie over dit project (pdf).
Bekijk hier het onderzoeksverslag.
Bekijk hier de video van de uitvoering van dit project:
Drama
De projectleider (tevens dramatherapeut) en een tweede dramatherapeute vormden een CoP met het jongerenwerk (Traject) en met een community artist rond een groep van jongeren van het buurtcentrum Mariaberg Maastricht. De dramatherapeutische interventie kreeg gestalte in een ‘Masterclass Drama’ met een terugspeeltheater. Bij de terugspeelvoorstelling werd de buurt actief betrokken.
Bekijk hier de interventie masterclass drama.
Bekijk hier het onderzoeksverslag.
Bekijk hieronder een video van de uitvoering van dit project.
Muziek
De projectleider (tevens muziektherapeut) en een tweede muziektherapeut vormden twee CoP’s. Eén rond enkele jongeren uit het Leerweg Ondersteunend Onderwijs van het Da Capo College in Sittard. Bij dit project (Vindplaats School) was ook de muziekdocent betrokken. De muziektherapeutische interventie kreeg gestalte rond het gezamenlijk maken van een muziek. De tweede CoP werd gevormd rond een groep van hangjongeren te Stein. Bij dit project (de Kofferbak) was ook een jongerenwerker (Traject) betrokken. Het idee was om letterlijk met een kofferbak vol instrumenten de straat op te gaan, naar de jongeren toe. De uitvoering van deze interventie is na een veelbelovende start niet van de grond gekomen doordat de jongeren zich terugtrokken.
Bekijk hier de interventie Vindplaats School, Sittard.
Bekijk hier de interventie de Kofferbak, Stein e.o.
Bekijk hier het onderzoeksverslag.
En verder?
Het project kreeg vervolg via onderwijs, praktijk en onderzoek.
(Ondernemende) studenten vaktherapie en Social studies worden aangemoedigd in het kader van een (afstudeer)stage of vrije ruimte de ontwikkelde interventies te herhalen en verder te onderzoeken in onderlinge samenwerking. Inmiddels hebben verschillende studenten rondom de interventie drama een afstudeertraject doorlopen.
Dit project wordt mogelijk gemaakt door een RAAK-Publiek subsidie van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA.
De contactpersoon voor dit project is Tineke Schoot.